Μετά το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου ακολουθεί μια περίοδος θρήνου ή πένθους.
Αυτή είναι μια περίοδος που αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε τι σημαίνει ο χαμός του αγαπημένου μας ατόμου για εμάς και μπαίνουμε σε μια διαδικασία αποχαιρετισμού και αποχωρισμού.
Ο καθένας που βιώνει μια απώλεια αντιδράει με το δικό του μοναδικό και προσωπικό τρόπο.
Παρόλο που υπάρχουν κάποια κοινά πλαίσια συναισθημάτων και στάδια πένθους πχ. μούδιασμα, θυμός, λύπη, δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για να θρηνήσει κανείς ούτε κάποιο συγκεκριμένο χρονικό όριο για τη διάρκεια αυτών των συναισθημάτων.
Το πένθος μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους – εδώ παρατίθενται μερικά παραδείγματα:
1. Σωματικές αντιδράσεις: σφίξιμο ή κόμπος στο λαιμό, δυσκολία αναπνοής, τάση για αναστεναγμό, κενότητα/αίσθηση κενού/δυσφορία/πόνος στην κοιλιά, πόνος τους βραχίονες, ξηροστομία, υπερευαισθησία στον ήχο, αίσθημα αποπροσωποποίησης, μυϊκή αδυναμία, απώλεια συντονισμού, έλλειψη ενεργητικότητας, απώλεια ύπνου ή όρεξης, έλλειψη διάθεσης για ύπνο ή φαγητό, τρέμουλο, τρόμος, αδυναμία συγκέντρωσης, αίσθημα βάρους ή παραφορτώματος.
2. Συναισθηματικές αντιδράσεις: αίσθημα μοναξιάς, θυμού, ενοχής, φόβου, κατάθλιψης, απομόνωσης, λύπης, νοσταλγίας, ανικανότητα να νιώσει κανείς καλά ή ευτυχία, αίσθημα αποδιοργάνωσης και αμηχανίας, κλάμα.
3. Ψυχολογικές και κοινωνικές αντιδράσεις: επιθυμία απομάκρυνσης από άλλους, επιθυμία συζήτησης για τη σχέση με τον απόντα, επιθυμία αφήγησης ιστοριών για τον αποθανόντα,
αίσθημα πως το άτομο βρίσκεται στο δωμάτιο, όνειρα με αυτό το άτομο, άκουσμα της
φωνής του/της ή αίσθηση πως τον/την βλέπετε, αποφυγή των άλλων για να μην τους επιβαρύνετε, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, αποφυγή ατόμων, τόπων και πραγμάτων που θυμίζουν το άτομο που πέθανε.
4. Πνευματικές αντιδράσεις: Απώλεια ή μείωση των διασυνδέσεων πίστης/θρησκείας, αναζήτηση απαντήσεων στο νόημα της ζωής, αναζήτηση της σημασίας του θανάτου ή τι συμβαίνει μετά το θάνατο, ενίσχυση των διασυνδέσεων πίστης/θρησκείας, αναθεώρηση των προτεραιοτήτων, στόχων και πιστεύω σας, εγκατάλειψη πνευματικών πρακτικών, υιοθέτηση νέων πνευματικών πρακτικών.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως η συζήτηση για τα συναισθήματά τους είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές ανακούφισης και δύναμης, ειδικά όταν μπορούν να μιλήσουν με κάποιον που έχει βιώσει επίσης το πένθος και γνωρίζει όλα τα έντονα συναισθήματα που τους κατακλύζουν.
Ίσως μπορέσετε να ανοιχτείτε σε κάποιον κοντινό σας άνθρωπο ή φίλο που έχει επίσης χάσει κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο. Ίσως προτιμήσετε να μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σε με κάποιον εκτός οικογενείας, πχ. με κάποιον ιερέα ή σύμβουλο.
Κάποιες συμβουλές για να διαχειριστείτε το πένθος σας, είναι:
1. Κλάψτε, φωνάξτε, ουρλιάξτε – εκφράστε τα συναισθήματά σας καθώς τα βιώνετε
2. Μιλήστε σε κάποιον που απλά θα σας ακούσει. Πέστε ιστορίες. Μοιραστείτε αναμνήσεις
3. Να κοιμάστε τακτικά – πηγαίνετε για ύπνο την ίδια ώρα κάθε βράδυ, ακόμη κι αν δεν είστε κουρασμένος/η και να σηκώνεστε την ίδια ώρα κάθε μέρα (ξανασηκωθείτε αν δεν μπορέσετε να κοιμηθείτε μετά από 30-45 λεπτά – κάντε κάποια δραστηριότητα και προσπαθήστε ξανά)
4. Κάνετε κάποια σωματική άσκηση καθημερινά
5. Να κοιμάστε το μεσημέρι αν το χρειάζεστε
6. Να τρώτε υγιεινές μικρές μερίδες και σνακ – να συνεχίσετε να τρέφετε το σώμα σας
7. Πίνετε νερό, χυμό, τσάι – να ενυδατώνετε τον οργανισμό σας
8. Δοκιμάστε κάποια άσκηση χαλάρωσης
9. Ακούστε μουσική που σας φτιάχνει τη διάθεση
10. Κάντε μια βόλτα ή τρέξτε
11. Καθίστε τη φύση –κοντά στη θάλασσα ή σε κάποιο ήσυχο πάρκο– αναπνεύστε φρέσκο αέρα
12. Ακολουθήστε πνευματικές πρακτικές (εκκλησία, προσευχή, τραγούδι κτλ)
13. Κρατήστε ημερολόγιο
14. Γράψτε ένα γράμμα στο άτομο που πέθανε και στη συνέχεια θάψτε το, κάψετε το ή φυλάξτε το
15. Γράψτε μια ιστορία, ένα ποίημα, ένα τραγούδι γι' αυτό το άτομο
16. Αφήστε τον εαυτό σας ελεύθερο να διασκεδάσει – αφήστε τον ελεύθερο να γελάσει
17. Μην κρίνετε τον εαυτό σας ή τον τρόπο που πενθείτε
18. Ζητήστε βοήθεια από φίλους και υποστηρικτές
19. Αν "κολλήσετε" σε κάποιο στάδιο ή νιώσετε πως τα αισθήματά σας γιγαντώνονται, ζητήστε καθοδήγηση
20. Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας και συνειδητοποιήστε πως η επούλωση απαιτεί χρόνο
