Η δυσκοιλιότητα είναι πολύ κοινό σύμπτωμα σε ασθενείς με καρκίνο ή άλλες σοβαρές ασθένειες, όπως η προχωρημένη καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια. Είναι πολύ σημαντικό να αποφύγετε ή να αντιμετωπίσετε τη δυσκοιλιότητα, εφόσον μπορεί να γίνει πολύ επώδυνη και να σας προκαλέσει ναυτία ή απώλεια της όρεξης.
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οριστεί ως η αφόδευση λιγότερο από τρείς φορές την εβδομάδα, με κόπρανα, τα οποία είναι σκληρά, μικρά σε μέγεθος και παρουσιάζουν δυσκολία στην απομάκρυνσή τους. Μερικοί άνθρωποι, που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα, βρίσκουν την αφόδευση επώδυνη και συχνά νιώθουν εξάντληση, φούσκωμα και τα έντερά τους γεμάτα.
Κάποιες φορές, όταν η δυσκοιλιότητα είναι αρκετά οξεία και βρίσκεται στο άνω παχύ έντερο, είναι δυνατό να προκληθεί διάρροια, εφόσον τα περιττώματα πάνω από το σημείο που έχει φράξει υγροποιούνται, ώστε να περάσουν με τη μορφή υγρού.
Παρόλο που η συζήτηση, σχετικά με τις λειτουργίες του εντέρου σας μπορεί να σας είναι δυσάρεστη, είναι πολύ σημαντικό να συζητήσετε την οποιαδήποτε αλλαγή στις συνήθειες αφόδευσης με τον θεράποντα γιατρό σας, ώστε να σας συστήσει τη σωστή θεραπεία.
Εφόσον οι κανονικές συνήθειες αφόδευσης του κάθε ατόμου είναι διαφορετικές, το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να κάνετε για να εξακριβώσετε αν υποφέρετε από δυσκοιλιότητα, είναι να δείτε μήπως άλλαξε η συνήθης ρουτίνα της λειτουργίας της αφόδευσης σας. Σε αυτή την περίπτωση, το επόμενο σας βήμα είναι να προσδιορίσετε την χρονική περίοδο αυτής της αλλαγής και αν αυτή οφείλεται σε κάτι συγκεκριμένο. Οι συνήθης αιτίες της δυσκοιλιότητας είναι οι εξής:
• Τα φάρμακα, συνήθως ισχυρά παυσίπονα, τα οποία περιέχουν κωδεΐνη ή μορφίνη, αλλά και σπασμολυτικά, διουρητικά, αντικαταθλιπτικά και αντιόξινα, τα οποία περιέχουν αργίλιο και ασβέστιο.
• Η φτωχή σε ίνες διατροφή, που είναι συνηθισμένη όταν αισθάνεστε άρρωστοι ή δεν τρώτε σωστά.
• Η μειωμένη πρόσληψη υγρών, η οποία μπορεί να κάνει τα κόπρανα ξηρότερα, μικρότερα και σκληρότερα, καθιστώντας την απομάκρυνσή τους δυσκολότερη. Είναι συνήθεις επίσης, όταν αισθάνεστε άρρωστοι, έχετε στομαλγία ή πονάτε.
• Η μειωμένη δραστηριότητα. Αν κινείστε/ασκείστε λιγότερο επειδή αισθάνεστε άρρωστοι, σημαίνει πως το παχύ έντερο δε θα λειτουργήσει κανονικά, προκαλώντας σας δυσκοιλιότητα.
• Όταν οι ασθενείς που νοσηλεύονται σε νοσοκομείο, αγνοούν συχνά την ανάγκη τους για αφόδευση, εξαιτίας της έλλειψης υγιεινής στις τουαλέτες, της έλλειψης διακριτικότητας ή επειδή αισθάνονται άβολα.
• Η ίδια η ασθένεια ή κάποια άλλη παράλληλη. Δυσκοιλιότητα έχει παρατηρηθεί και σε άτομα με νευρολογικές ασθένειες, όπως σκλήρυνση κατά πλάκας ή νόσο του Πάρκινσον, ανθρώπους που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο ή που έχουν κάποια χημική ανισορροπία του αίματος, όπως υπερασβεστιαιμία ή ουραιμία. Είναι πολύ σημαντικό, οι ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου να απευθύνονται άμεσα στο θεράποντα γιατρό τους, ώστε να τους παρέχεται πάντα άμεση και εξειδικευμένη βοήθεια για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Μόλις ο θεράποντας ιατρός σας εξακριβώσει τις πιθανές αιτίες της δυσκοιλιότητας, θα προσπαθήσει να σας βοηθήσει, ώστε να διορθωθεί το πρόβλημά σας. Αυτό μπορεί να γίνει με μεταβολή της φαρμακευτικής αγωγής, αλλαγές στη διατροφή, πρόσληψη υγρών ή αύξηση της σωματικής σας δραστηριότητας. Πιο κάτω, στο ενημερωτικό αυτό έντυπο, θα βρείτε κάποιους πρακτικούς τρόπους ανακούφισης.
Παρόλα αυτά είναι πιθανό να χρειαστείτε φαρμακευτική αγωγή για να αντιμετωπίσετε τη δυσκοιλιότητά σας, όπως είναι τα υπακτικά. Υπάρχουν δύο τρόποι χορήγησης υπακτικών για την δυσκοιλιότητα: από το στόμα, με τη μορφή σιροπιού ή χαπιών, ή μέσω του ορθού με τη μορφή υπόθετου και την εφαρμογή κλύσματος. Τα υπακτικά δρουν με δύο τρόπους: είτε με τη διέγερση της πεπτικής οδού, ώστε να λειτουργήσει καλύτερα και να αποβάλλει τα περιττώματα, είτε μαλακώνοντας τα περιττώματα, ώστε να αποβληθούν ευκολότερα. Τα πιο συνηθισμένα υπακτικά, τα οποία χορηγούνται είναι η διεγερτική σέννα και η μαλακτική λακτουλόζη. Ο θεράποντας γιατρός σας ίσως να σας συστήσει δύο διαφορετικούς τύπους υπακτικών, ειδικά αν παίρνετε ισχυρά παυσίπονα, τα οποία περιέχουν κάποιο οπιούχο ή αν υποφέρετε από οξεία δυσκοιλιότητα. Ο θεράποντας γιατρός σας ίσως να σας συστήσει κάποιο κλύσμα ή υπόθετο, πριν από τη θεραπεία με υπακτικά που χορηγούνται από το στόμα, έτσι ώστε να καθαρίσει το παχύ έντερο.
Παρά τα φάρμακα, τα οποία θα σας συστήσει ο θεράποντας γιατρός σας, δοκιμάστε και τις παρακάτω πρακτικές συμβουλές ώστε να αποφύγετε την πιθανή εμφάνιση της δυσκοιλιότητας στο μέλλον:
• Αυξήστε την ποσότητα ινών στα γεύματα σας. Αυτό σημαίνει συνήθως την κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων ή λαχανικών την ημέρα αλλά, εφόσον είστε άρρωστοι και δεν ακολουθείτε την κανονική σας διατροφή, αυτό θα αποδειχθεί δύσκολο. Δοκιμάστε να προσθέσετε πίτουρο σε γεύματα, να τρώτε ζυμαρικά και ψωμί ολικής άλεσης, και να προσθέσετε τριμμένο καρότο ή μήλο στο φαγητό σας.
• Φροντίστε να πίνετε πολλά υγρά. Τα ζεστά ροφήματα φαίνεται πως βοηθούν περισσότερο, ενώ μερικοί πιστεύουν πως η καφεΐνη δρα ως ήπιο υπακτικό.
• Κάποιοι καταναλώνουν αποξηραμένα δαμάσκηνα, χυμό δαμάσκηνου και σύκα, για την αποφυγή της δυσκοιλιότητας.
• Προσπαθήστε να αυξήσετε τη δραστηριότητά σας, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει περισσότερη κίνηση μέσα στο σπίτι ή να βγείτε για έναν ήπιο περίπατο.
• Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, προγραμματίστε χρόνο μετά το πρωινό ή το δείπνο σας για αδιατάρακτες επισκέψεις στην τουαλέτα. Μην αγνοείτε την ανάγκη σας για αφόδευση.
• Όταν έχετε δυσκοιλιότητα, η θερμότητα με την μορφή μιας θερμοφόρας ή ζεστά επιθέματα επάνω στην κοιλιά σας και η απαλή μάλαξη της κοιλίας, ίσως σας ανακουφίσουν.
Αυτά τα ενημερωτικά έντυπα δεν αποτελούν υποκατάστατο του θεράποντα γιατρού σας, αλλά αποτελούν μια πηγή πρόσθετων πληροφοριών. Να ζητάτε πάντα πρώτα τη βοήθεια του θεράποντα γιατρού σας.
