Συχνά, στις χώρες της νότιας Ευρώπης, και ειδικότερα στην Ελλάδα, η διάγνωση καρκίνου δεν κοινοποιείται απευθείας από το γιατρό στον ασθενή, αλλά αποκαλύπτεται αρχικά στους συγγενείς του.
Οι συγγενής αποφασίζουν στη συνέχεια αν θα ενημερώσουν το αγαπημένο τους πρόσωπο για τη διάγνωση. Μερικοί αποφασίζουν να μην το πουν στον ασθενή και αλλάζουν τη διάγνωση του σε κάτι άλλο, διαφορετικό από τον καρκίνο.
Σε μερικές περιπτώσεις, αν για παράδειγμα ο ασθενής είναι παιδί, έχει ιστορικό σοβαρής κατάθλιψης ή άλλης ψυχικής πάθησης, έχει δυσκολία μάθησης ή μειωμένη νοητική ικανότητα (πχ. αδυναμία κατανόησης), η απόφαση αυτή μπορεί να είναι απόλυτα σωστή.
Η μεγάλη ηλικία, ωστόσο, δεν αποτελεί ικανό λόγο από μόνο του για να μην αποκαλυφθεί η διάγνωση - ο περιορισμένος χρόνος για να γίνουν κάποιες ενέργειες μπορεί να είναι εξαιρετικά πολύτιμος.
Κάποια σημεία που ίσως θελήσετε να συμπεριλάβετε στην απόφασή σας για το αν θα αποκαλύψετε στο αγαπημένο σας πρόσωπο ή όχι τη διάγνωση, είναι τα εξής:
• Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν πως είναι καλύτερο να μην το ξέρουν οι ασθενείς, επειδή θα κατακλυστούν από συναισθήματα φόβου και λύπης και δε θα μπορέσουν να συνεχίσουν, οπότε θα εγκαταλείψουν.
Αυτή, ωστόσο, είναι μια πολύ σπάνια αντίδραση στην είδηση πως κάποιος πάσχει από καρκίνο ή άλλη σοβαρή ασθένεια.
Υπάρχουν ελάχιστες αποδείξεις που να υποστηρίζουν την άποψη, πως οι άνθρωποι που μαθαίνουν πως πάσχουν από καρκίνο χάνουν τη θέληση για ζωή και δεν μπορούν πλέον να την απολαμβάνουν.
Στην πραγματικότητα, τα στοιχεία υποδεικνύουν το αντίθετο, δηλαδή, πως οι ασθενείς στους οποίους δεν αποκαλύπτεται η διάγνωση βιώνουν μεγαλύτερα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και μειωμένης ικανότητας για προσαρμογή στην ασθένεια.
• Το να αφήνουμε κάτι τόσο σημαντικό ανείπωτο, σημαίνει πως το κάνουμε "ακατονόμαστο":
Τα πράγματα ίσως πάρουν ακόμη πιο τρομακτικές διαστάσεις έτσι, απ' ότι αν το θέμα τεθεί ανοικτά και ειλικρινά στο τραπέζι.
Οι ασθενείς νιώθουν συχνά κάτι σαν ανακούφιση, όταν λαμβάνουν μια σαφή διάγνωση - ίσως να έχουν προηγηθεί μήνες αγωνίας και φόβου πριν από τη διάγνωση, ενώ πολλοί ασθενείς πιστεύουν πως μόλις μάθουν τι τους συμβαίνει θα μπορέσουν να αρχίσουν τις διαδικασίες για την αντιμετώπισή του και να συμβιβαστούν με τη νέα τους πραγματικότητα.
Να έχετε στο μυαλό σας πως ακόμη και αν δεν ειπωθεί ανοιχτά, οι περισσότεροι άνθρωποι με καρκίνο έχουν πλήρη επίγνωση της διάγνωσής τους. Οι άνθρωποι με καρκίνο αναφέρουν συχνά, πως μπόρεσαν να καταλάβουν τη διάγνωση μέσα από μια σειρά ενδείξεις. Για παράδειγμα:
-Είχαν καταλάβει από τα συμπτώματα που είχαν, πως πάσχουν από καρκίνο.
-Λάμβαναν θεραπεία σε κάποιο νοσοκομείο ή μονάδα υγείας, που ειδικεύεται στη θεραπεία καρκινοπαθών.
-Αρχίζουν να συνομιλούν με ασθενείς στα γύρω κρεβάτια, που μοιράζονται πληροφορίες για τις εμπειρίες, τη θεραπεία και τα συμπτώματα τους, τα οποία ίσως είναι όμοια με τα δικά τους.
-Πρέπει να υποβληθούν σε ένα σωρό πανάκριβες εξετάσεις και αναλύσεις, που γνωρίζουν, πως δεν απαιτούνται συνήθως από άτομα που πάσχουν από λιγότερο σοβαρές ασθένειες.
-Μπορούν να αναγνωρίσουν την αλλαγή στον τρόπο ομιλίας των ιατρών και της οικογένειας/των φίλων τους, πχ. την αποφυγή συγκεκριμένων θεμάτων, τη μη απάντηση σε άμεσες ερωτήσεις, την απομάκρυνση. Η γλώσσα του σώματος είναι ισχυρότερη απ' ότι πιστεύουμε - έτσι, ενώ με τα λόγια μας λέμε κάτι, το σώμα μας, η έκφρασή μας, τα μάτια μας, λένε συχνά κάτι άλλο και μεταδίδουν τον φόβο και το άγχος.
• Κάτι άλλο που θα πρέπει να σκεφτείτε είναι, τι θα γίνει στη συνέχεια, για παράδειγμα, αν η ασθένεια δεν ανταποκριθεί στη θεραπεία. Πόσο πιο σκληρό θα είναι τότε, όταν θα αποκαλύψετε την αλήθεια και ταυτόχρονα θα πρέπει να παραδεχθείτε ότι την αποκρύψατε νωρίτερα;
Πόσο πιο δύσκολη θα είναι ή "συνωμοσία της σιωπής" σε πιο προχωρημένα στάδια της ασθένειας; Όσο η κατάσταση του ασθενούς επιδεινώνεται, τα συμπτώματα πληθαίνουν και χάνεται η ανεξαρτησία τους. Ο ασθενής θα καταλάβει πολύ καλά και μόνος του πως κάτι πολύ σοβαρό του συμβαίνει.
Σκεφτείτε, επίσης, με ποιον τρόπο θα επηρεάσει η απόκρυψη της αλήθειας το πένθος σας - τα στοιχεία υποδεικνύουν πως οι οικογένειες που δεν μπόρεσαν να συζητήσουν τα θέματα που αφορούσαν στην ασθένεια, στο θάνατο και στην πορεία προς αυτόν, έχουν να ξεπεράσουν πολύ περισσότερες δυσκολίες μετά το θάνατο του αγαπημένου τους προσώπου και κατά τη διάρκεια του πένθους.
• Αυτό που συμβαίνει συχνά, όταν οι συγγενείς αποφασίζουν να αποκαλύψουν τη διάγνωση αλλά ο ασθενής την έχει ήδη καταλάβει από μόνος του, είναι πως ο ασθενής αποφασίζει να “συνωμοτήσει στην απόκρυψη”, δηλαδή, να προσποιηθεί πως δεν γνώριζε τίποτε για τη διάγνωση του καρκίνου: καταλαβαίνουν πως η οικογένεια πήρε αυτή την απόφαση επειδή η ανοιχτή συζήτηση γι' αυτό το θέμα θα προκαλούσε φόβο και αγωνία, έτσι, με αυτόν τον τρόπο επιθυμούν να προστατέψουν την οικογένειά τους από αυτή την αγωνία.
Το σύνηθες αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η μεταξύ τους αποξένωση, τους ασθενούς και των συγγενών. Και οι δυο πλευρές πονούν, φοβούνται και φέρουν το βάρος της γνώσης, όμως, κανείς τους δεν μπορεί να "αγγίξει" τον άλλον, να προσφέρει ανακούφιση, να εκφράσει τα πραγματικά του συναισθήματα ή να κάνει σχέδια.
Ο ασθενής παραμένει αποκομμένος από τις αποφάσεις που αφορούν στην επιλογή της θεραπείας του ή δεν μπορεί να τακτοποιήσει τις επαγγελματικές του εκκρεμότητες.
Η ακριβής πληροφόρηση και η επιλογή αποτελούν δικαίωμα κάθε ασθενούς, ανεξαρτήτως διάγνωσης. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα να ξέρει, όπως και να μην ξέρει.
Η ιατρική ομάδα θα μπορέσει να ρυθμίσει την ποσότητα, τον τύπο και το χρόνο παροχής των αντίστοιχων πληροφοριών, ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς.
Ακόμη κι αν ο ασθενής επιλέξει να μη γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειες της διάγνωσης του αρχικά, και οι επαγγελματίες αλλά και οι οικογενειακοί φροντιστές θα πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί στη συζήτηση που αφορά στην ασθένεια και την πρόβλεψή της για το προσεχές στάδιο.

Comments